پښتو متلونه

پښتو متلونه                       راټولونه : احسان الله پامیر

ابا اوبو يو وړ ، ويل ابا څه کوې چه غاړي غرونه ئې يو وړه .

ـ ابا مه ګوری ، خورجين ئې ګوری .
ـ اټنه وران سې چه امرالدين دي نارې کوي .
ـ اختر پټ مېړه نه دی .
ـ آخير عمر د خوارۍ دی .
ـ ادب له بې ادبه زده کيږي .
ـ ادب له زخمه اخيستل کيږي .
ـ آدم خان دي په خيال ګوروان درغلی دی .
ـ ارزانه بې علته نه وي ګران بې حکمته .
ـ ارمان چي وروستی عقل لومړی وای .
ـ آره آره يوم پر غاړه .
ـ اړه په اړه خلاصيږي .
ـ ازمويلی څوک نه ازمويی .
ـ ازميښت اول په کال وتلين و ، اوس دم په دمه دی . ( تلين دسالګری په معنی دی )
ـ آسان ئې نالول چونګوښو هم پښې پورته کړې .
ـ آسمان ليري ، ځمکه سخته .
ـ آسمان چي ټيټيږي ، دومره نه اوريږي .
ـ آسمان چي وريځي ښوروي باران به وکي ، کونډه چي سترګي توروي مېړه به وکي .
ـ آس ششنی ، خر رايي ، عاتره نوري بلاوي وايي .
ـ آس که ټکنی دی ميدان لڼد دی .
ـ آس ئې و هغو ته ورکړ چي د تانګ د ټرلونه وه .
ـ آس ئې په سوو ګټي ، مړونه ئې په خولو ګټي .
ـ آس دبله ، غمچينه د ځنګله چي دی ئې تيز نه کړي نو بې څوک تيزوي .
ـ اشه ښه ده که ګله ؟ مه يوه وينی مه بله .
ـ اشه اشه بابا اشه ، قاضي غلام غوندي مريی لرې .
ـ اصيل په ګدله کي ، کم اصل په ګزبره کي .
ـ اصيل ته اشارت ، کم اصل ته لغت .
ـ اصيل خطا نه لري ، کم اصل وفا نه لري .
ـ اصيل خوري نه خاوري کيږي .
ـ اصيل کوټور ، کم اصل څپړور.
ـ اصيل په جنډه کالو کي هم معلوميږي .
ـ اصيله ځان دي کچه کی ، چي پرتوګ دي الچه کی .
ـ اصيل نه ورکيږي .
ـ اصيل بې بها وي ، کم اصل بې بها وي .
ـ آغا کور نسته د بي بي څخه بېره نسته .
ـ الم نشرح هغه الم نشرح ده ، خوله د ملا عثمان غواړي .
ـ اګر و اګر سره ورته دي .
ـ امانت مځکه نه خيانتو ي.
ـ آموخته خور بلا خور .
ـ آموخته خور ښه دی که ميراث خور ؟ ويل اموخته خور .
ـ امير ئې ورکوي ، شېخ مير ئې نه ورکوي .
ـ انا مړه سول ـ تبه ئې وشلېده

               نوشته شده توسط احسان الله پامیروردګ     

 اخلاق ژورنالیزم

یکی ازاصول ژورنالیزم ندادن پول (رشوت ) به کسی

است وهمچنان نه گرفتن پول (رشوت )ازکسی است .

وظیفۀ یک ژورنالیست درنظام دارای دموکراسی .

- بی طرفی مطلق درتهیۀ گزارش .

- واقعیت گو باشد.

- برحکومت وعملکرد های حکومت نظارت داشته باشد.

- تعریف اخلاق ژورنالیزم .

ضوابط اخلاقی یک سلسله اصولی است که برای ژورنا

لیستان مسلکی ضرورت است.

1- دربین مردم باید اعتماد داشته باشد وهمچنان حکومت به عنوان یک ژورنالیست راست گووبی طرف براواعتما

د داشته باشد که دراین صورت می تواند هم به مردم خد مت کند هم برای دموکراسی خدمت کند.

برای حفظ خودژورنالیست نیزاهمیت دارد وجدانش آرام

می باشد.

2- یکی ازاهمیت رعایت اخلاق ژورنالیزم این است که ژورنالیست مسلکی وغیرمسلکی را ازهم تفکیک مینماید

هم طرف اعتماد مردم واقع می شود وهم طرف اعتماد

حکومت مزید براینها ژورنا لیستان مسلکی میتوانند برای دفاع ازحقوق خویش اتحادیۀ ایجاد کنند که درآن صورت

 دولت نمی تواند آنان را ضربه بزند. 

               نوشته شده توسط احسان الله پامیروردګ     

 اخلاق ژورنالیزم

یکی ازاصول ژورنالیزم ندادن پول (رشوت ) به کسی

است وهمچنان نه گرفتن پول (رشوت )ازکسی است .

وظیفۀ یک ژورنالیست درنظام دارای دموکراسی .

- بی طرفی مطلق درتهیۀ گزارش .

- واقعیت گو باشد.

- برحکومت وعملکرد های حکومت نظارت داشته باشد.

- تعریف اخلاق ژورنالیزم .

ضوابط اخلاقی یک سلسله اصولی است که برای ژورنا

لیستان مسلکی ضرورت است.

1- دربین مردم باید اعتماد داشته باشد وهمچنان حکومت به عنوان یک ژورنالیست راست گووبی طرف براواعتما

د داشته باشد که دراین صورت می تواند هم به مردم خد مت کند هم برای دموکراسی خدمت کند.

برای حفظ خودژورنالیست نیزاهمیت دارد وجدانش آرام

می باشد.

2- یکی ازاهمیت رعایت اخلاق ژورنالیزم این است که ژورنالیست مسلکی وغیرمسلکی را ازهم تفکیک مینماید

هم طرف اعتماد مردم واقع می شود وهم طرف اعتماد

حکومت مزید براینها ژورنا لیستان مسلکی میتوانند برای دفاع ازحقوق خویش اتحادیۀ ایجاد کنند که درآن صورت

 دولت نمی تواند آنان را ضربه بزند. 

               نوشته شده توسط احسان الله پامیروردګ     

 اخلاق ژورنالیزم

یکی ازاصول ژورنالیزم ندادن پول (رشوت ) به کسی

است وهمچنان نه گرفتن پول (رشوت )ازکسی است .

وظیفۀ یک ژورنالیست درنظام دارای دموکراسی .

- بی طرفی مطلق درتهیۀ گزارش .

- واقعیت گو باشد.

- برحکومت وعملکرد های حکومت نظارت داشته باشد.

- تعریف اخلاق ژورنالیزم .

ضوابط اخلاقی یک سلسله اصولی است که برای ژورنا

لیستان مسلکی ضرورت است.

1- دربین مردم باید اعتماد داشته باشد وهمچنان حکومت به عنوان یک ژورنالیست راست گووبی طرف براواعتما

د داشته باشد که دراین صورت می تواند هم به مردم خد مت کند هم برای دموکراسی خدمت کند.

برای حفظ خودژورنالیست نیزاهمیت دارد وجدانش آرام

می باشد.

2- یکی ازاهمیت رعایت اخلاق ژورنالیزم این است که ژورنالیست مسلکی وغیرمسلکی را ازهم تفکیک مینماید

هم طرف اعتماد مردم واقع می شود وهم طرف اعتماد

حکومت مزید براینها ژورنا لیستان مسلکی میتوانند برای دفاع ازحقوق خویش اتحادیۀ ایجاد کنند که درآن صورت

 دولت نمی تواند آنان را ضربه بزند. 

مسافر

چې توره شپــــه شي اوماښام شي وايم اوس به راځي
دژوندفكـــــرونه را تمـــــام شي وايـــــم اوس بــــه راځي

دمسافـــــردراتلــــــوږغ واورم پـــــه كلــــــي كــــــــــې زه
ماتــــه راياد ښكلى ګلفـــــام شي وايم اوس بـــه راځي

لــــه كـــوره ليري مسافر بــــــه بېرتـــه هم راستون شي
كــــه تورلحديې پــــه يوګام شي وايـــم اوس به راځي

زړه مــــې لااوس هــــم دوصال پـــــه تمــه ژوند تېروي
پـــــه تــــوروخاوروكې نهــــام شي وايــم اوس به راځي

چې سترګې پټي كــــړم يادونه يې پــــه خيال كې راځي
وختــــه! شېرين خوب مې حرام شي وايم اوس به راځي

ګنــــي دصـــــبركاڼى كېښــــږدم پـــــه زخمـــــي زړګـــــوټي
مــــاشـــــوم ارمان مې ورتـــــه پام شي وايم اوس به راځي

دبشرمـــــل ځـــــواني لـــــوخړه شــوه دغــــــم پــــــه اوركـــې
لاپـــــدې هيـــــله يې مـــــدام شـــي وايــم اوس بــــــه راځــــي

 

واحد های آندازه گیری

نویسنده احسان الله پامیر وردګ

واحد های آندازه گیری

 واحد های اندازه گیری يا ظرفيت  Data و یا اطلاعات در کامپيوتر به شكل تقریبی چنین می باشد :

1 byte = I character (A = 1 character)

8 bit = 1 Byte

1024 Byte             = 1 Kilo Byte (KB)

1024 kilo Byte      = 1 Mega Byte (MB)

1024 Mega Byte   = 1 Gaga Byte

1024 Gaga Byte   = 1 Tera Byte

 

بديع

                                                                               احسان الله پامیر
بديع
دا علم په درېيمه هجري پېړۍ كې معتز با الله ديارلسم عباسي خليفه زوى ابوالعباس عبدالله راوويست. 
څنګه چې په عربي كې له ځانه نوي شي رايستلو ته (بدع، بداعت) وايي نو ځكه يې په دغه علم د بديع (نوي را ايستلي) علم نوم كېښود. عبدالله بن متز چې په 296 هـ ق كال كې مړ شوى دى تر ټولو د مخه يې د بديع دعلم په باپ البديع نومى كتاب تاليف كړى دى په دې كتاب كې د بديع 17 فنون بيان كړي دي. 
د عبدالله  څخه وروسته د ده معاصر قدامه بن جعفر چې په 310 هـ ق كال كې وفات شوى دى د نقد قدامه په نوم يو كتاب وليكه چې د عبدالله اوه لس فنونو ته يې ديارلس نور فنون هم ورزيات كړل. 
د عباسي او قدامه نه وروسته ابو هلال عسكري چې په 395 هـ ق كال كې مړ دى ميدان ته په خپل نوبت راودانګل او خپل مشهور كتاب الصناعنين يې په نظم او نثر كې تاليف كړ او د البديع 35 فنونه يې پكې راټول كړل. همدارنګه ابو هلال عسكري په خپل دې كتاب كې د علوم البلاغت نور قواعد لكه (فصاحت، بلاغت، ايجاز، اتناب) او داسې نور بيان كړل. د ابو هلال عسكري دغه كتاب لومړى كتاب دى چې د علوم البلاغت درې واړه اقسامو (بديع، بيان، معاني) ته اشاره پكې شوې ده. 


د بديع د علم تعريف: په دې علم سره د وينا غير واجب ښكلا او د تحسين نښې او قسمونه پېژندل كېږي. 
يا په بل عبارت بديع هغه پوهه ده چې د كلام د ښايست او په نوي طرز د وينا طريقې ورباندې معلومېږي. 

دغه ښايستونه يا بديعي صنايع په دوه ډوله دي: 
1. معنوي صنايع
2. لفظي صنايع
كه دا صنعتونو په مانا پورې اړه درلوده معنوي صنايع دي او كه په لفظ پورې يې اړه لرله لفظي صنايع يې بولي. دغه ښايستونه هم په نثري مثالو او هم په شعري مثالو كې تطبيقېږي، خو دا چې د شعر ښاسيت ډېر دى نو ځكه شعري مثالونه ډېر لري. 

معنوي ښايستونه (صنايع):
هغه ښايستونه يا صنايع دي چې د مانا رعايت پكې لازم وي نه د لفظ. 
د معنوي صنايعو ډولونه په لاندې ډول دي: 
طباق: په يوه كلام كې چې متقابل الفاظ لكه: رڼا او تياره، شپه او ورځ، ژړا او خندا، مرګ او ژوند، خوشالي او خپګان، تور او سپين او داسې نور يو ځاى سره راوړل شي طباق يې بولي. 
د بشتو ادب نوميالي شاعر عبدالقادر په خپل شعر كې د طباق د ښايست مراعات داسې كړى دى: 
په خندا خندا چې تلمه يې ديدار ته
اوس يې درومم په ژړا ژړا مزار ته

په پورته شعر كې د خندا او ژړا د كلمو په ذكر طباق موجود دى. 
همدارنګه سيد رسول رسا داسې وايي: 
زه په سرو سترګو ژړا كړم چې ته درومې
ته له ما چې رخصتېږې په خندا ځې

په ذكر شوي بيت كې د ژړا او خندا په كلمو كې طباق موجود دى. 
يا لكه په دې لاندې شعر كې: 
هر څوك كه ژاړي نو هغه به دښمنان ژړوي
يو زه بدبخت يم چې همېش مې خپل دوستان ژړوي
د پښتون ژبه شوله وركه پښتو نه وايي څوك
دا په شته والي كې نشتوالى مې ارمان ژړوي

د پورته شعر په لومړي بيت كې دښمنان او دوستان او په دويم بيت كې شته والى او نشتوالى متقابل الفاظ راغلي دي نو د ښايست په لحاظ د طباق صنعت دى. 

د پښتو ادب باريك بين شاعر او بابا عبدالحميد مومند هم په خپل وار سره د دغه ښايست په بڼ كې دغسې فرياد او چيغه كړې ده: 


په ژړا مې هسې خور په خندا لاړ شي
لكه پاڼه د ګل ماته كړي باران شوخ

اكثراً د ډېرې خندا په وخت كې سړى شاته كوږ شي. 
وايي چې زما د ګل په شان محبوب چې ما په ژړا وويني نو د ډېرې خوشالۍ نه په خندا شي او د ډېرې خندا نه يې باريكه ملا شاته داسې راماته شي لكه د ګل په پاڼه چې د باران څاڅكى پرېوزي او شا طرف ته ماته شي. د ژړا او خندا كلمې يو د بل ضد دي د ښايست په لحاظ يې په پورته بيت كې د طباق مراعات كړى دى. 
په همدې ترتيب حميد مومند په لاندې بيت كې تېز او ورو داسې راوړي دي: 
پو كوي راباندې دم د مينې ژر ژر
چې كوي راته خبرې حبيب ورو ورو

وايي چې زه د محبوب په خوا كې ناست يم او هغه راسره غلې غلې خبرې كوي نو دا غلې خبرې زما په زړه داسې اثر كوي او زما مينه ساعت په ساعت داسې زياتېږي لكه چې دا ورو، ورو خبرې نه وي د مينې او محبت دمونه وي چې ژر ژر يې راباندې پو كوي او نور مې هم د محبت په ځنځيرونو كې مظبوط تړي. 

د طباق نور مثالونه: 
چې خورې زلفې رايادې كړم د تركو
جمع زړه هغه ساعت شي خور له ما
لېونى هوښيار به هيچېرې ساز نه كا
زاغ په باغ كې د بلبلې اواز نه كا
ورځ و شپه دې له فراقه خالي نه يم
هم مخفي در پسې ژاړم هم په جهر

د طباق ډولونه: 
طباق په درې ډوله دى: 
1. اسمي طباق: چې د دوو نومونو يا صفتونو تر منځ تقابل موجود وي. لكه: په دې متل كې:
انسان تر ګل نازك، تر كاڼي سخت دى

يا لكه د رحمان بابا په دې بيت كې:
اومه كله دي پاخه وايي واعظ
هر چې وايي واړه ښه وايي واعظ

په پورته لومړي مثال كې نازك او سخت صفتونه دي همدارنګه په دويم مثال كې اومه او پاخه هم د صفت په ډول يو د بل مخالف دي نو اسمي طباق يې بولو. 
2. فعلي طباق: 
كه د دوو فعلونو تر منځ تقابل يا تضاد موجود وي فعلي طباق يې بولي. لكه: 
ټولول، كېښول، د زرو ښځې كاندي
وركول، بازل وي خوى خصلت د نرو

په پورته بيت كې ټولول يانې جمعه كول د وركولو په مقابل كې كېښول د بازلو سره ښځې د نر په مقابل كې تقابل لري. څرنګه چې ټولول، وركول، كېښول، بازل فعلونه دي او په يو بيت كې سره متقابل راوړل شوي دي نو  فعلي طبا ق يې بولو.
يا لكه په دې لاندې بيت كې: 
كه هر څو په جارو پاڅي په جار كېني
چې د بل په در كې كېني په دار كېني

په تېر بيت كې پاڅېدل او كېناستل دواړه فعلونه دي او په يو بيت كې سره متقابل راوړل شوي دي، نو د طباق له ډولونو څخه يې فعلي طباق بولي. 

3. ايجابي او سلبي طباق: 
كه دوه فعلونه يا صفتونه له يوې مادې څخه د مثپت او منفي يا امر او نهي په صورت راوړل شي ايجابي او سلبي طباق يې بولي. 
لكه: له مړاوو اوبو وپېرېږه له تندو اوبو مه بيرېږه، په دې مثال كې وبيرېږه اومه بېريږه تقابل سره لري. مګر څرنګه چې دواړه فعلونه له يوې مادې څخه دې نو ايجابي او سلبي طباق يې بولي. 
بل مثال: 
د بد خوا ومنه، د ښځو مه منه.
له مرګه مه تښته، تښته له قرضه
په پورته مثالو كې ومنه، مه منه، وتښته او مه تښته فعلونه دي د يوې خوا په دوى كې متقابل الفاظ د يوې مادې څخه او د امر او نهي په صورت راوړل شوي دي نو ايجابي او سلبي طباق يې جوړ كړى دى. 
بل مثال: 
لمرونه نه ګورم، ګورم خپل نګار ته
ګل نه نظر نه كړم، نظر كړم هغه رخسار ته

په پورته بيت كې ګورم، نه ګورم، نظر كړم، نظر نه كړم، يو د بل متقابل راغلي دي او د يوې مادې څخه دي، ايجابي او سلبي طباق پكې موجود دى. 

فايده موثر عشق و علاقه

حسان الله پامیر وردګ 
10   فايده موثر عشق و علاقه
كاهش فشار خون، كاهش ميزان ابتلا به سرما خوردگي، كاهش استرس و ... تنها شروع اين بهره وري از عشق است. عشق و سلامتي به طرز عجيبي از هم متاثر مي شوند.

به گزارش گروه ترجمه سلامت نيوز،انسانها براي برقراري ارتباط مخابره مي كنند و زماني كه به برقرارري ارتباطي معقول و دوست داشتني موفق مي شوند، پاداش و بهره اي سترگ و عظيم را براي خود به ارمغان مي آورند. البته هيچ مدرك  و شاهدي در رابطه با تاثير مثبت عشق هاي تازه و پر تنش و حرارت اوليه ، بر سلامتي مشاهده نشده است. افرادي كه عاشق مي شوند مدعي تجربه احساس جذاب ، جالب و پرتكاپو به طور همزمان هستند. اينها همگي مي تواند منبعي از استرس باشد. در حاليكه عشق ثابت  و متعادل و عميق مي تواند تاثير مثبت بر سلامتي فرد داشته باشد. جالب است بدانيد كه افرادي كه داراي ارتباط بلند مدت  و خشنود كننده هستند در سنجش ها و معاينات باليني امتياز بيشتري كسب كرده اند. رمز اين ارتباط موثر به خاطر داشتن احساس برقراري ارتباط با ديگران، دريافت احترام، احساس با ارزشي و احساس تعلق داشتن است.

و اما 10 فايده موثر ارتباط عاشقانه

1-    نياز كمتر براي مراجعه به پزشك : يكي از فرضيه هاي توجيهي براي اين مزيت اين است كه افرادي كه داراي ارتباط خوب با يكديگر هستند بهتر از خود مراقبت مي كنند. بهترين دوستان شما به شما انگيزه حفظ رژيم غذايي سالم را مي دهند.
2-    افسردگي و سوء مصرف دارويي كمتر : تحقيقات ثابت كرده كه ازدواج و تاهل باعث كاهش ميزان استرس در مردان و زنان مي شود وميزان مصرف مواد مخدر و نوشيدني هاي غير مجاز را به طور قابل ملاحظه  اي كاهش مي دهد. 
3-    كاهش فشار خون: ازدواج موفق و شاد يكي از عوامل تاثير گذار بر فشار خون مي باشد و اين مقدار را در حد ايده الي حفظ مي كند.
4-    كاهش اضطراب: اين افراد به دليل توليد دوپامين بيشتر كمتر دچار اضطراب مي شوند. 
5-    كنترل طبيعي درد: مطالعات MRI بر روي زوجها ثابت كرده كه فعاليت بخشي از مغز اين افراد در كنترل درد چشمگير تر مي باشد.
6-    مديريت بهتر استرس: افرادي كه توسط ديگري حمايت مي شوند و ديگران آنها را دوست دارند در برخورد با شرايط استرس زا به طور معقول تري برخورد مي كنند. 
7-    كاهش ميزان سرماخوردگي: افرادي كه داراي روابط عاشقانه هستند كمتر دچار استرس، اضطراب و افسردگي مي شوند و در نتيجه سيستم ايمني آنها ارتقا مي يابد و در برخورد با عوامل ويروسي و سرما كمتر دچار بيماري خواهند شد. 
8-    التيام سريعتر: سرعت التيام زخم يكي ديگر از قدرت هاي حاصل از روابط عاشقانه است كه البته با انجام آزمايش صحت آن تاييد شده است.  
9-    افزايش طول عمر: سرعت مرگ و مير افراد مجرد به هر دليل ممكن 58% بيشتر از افراد متاهل است. ازدواج و تاهل و وابستگي با ميزان كاهش انزواطلبي در ارتباط است. تنهايي و انزوا طلبي يكي از دلايل اصلي مرگ و مير مي باشد.
10-    زندگي شادتر: يكي از بارزترين مزاياي عشق، لذت و شادي است. شادي حاصل از تاهل و ازدواج و احساس  تعلق بيشتر از درآمد قابل توجه شادي آور و لذت بخش است.
ارتباط خود را قوت بخشيد. 
اگر مبتلا به اضطراب و افسردگي هستيد ، جهت درمان هرچه سريعتر اقدام كنيد. 
مهارت ارتباطي و شيوه كنترل و مديريت گفتگو و بحث ها را آموزش ببينيد.
به انجام امور جذبا، جالب و شادي بخش با شريك و همسر خود بپردازيد. 
موفقيت يكديگر را جشن بگيريد.

نكته آخر از اهميت قابل توجهي برخوردار است. به همان اندازه كه حمايت از همسر و دوست در بحران هاي زندگي لازم است، بودن در كنار هم و سهيم بودن درشادي يكديگر نيز داراي اهميت مي باشد.

فرق دربین فعل طبیعی واخلاقی

     ترتیب کننده  احسان الله پامیر وردک

 فرق دربین فعل طبیعی واخلاقی:

درافعال طبیعی حیوان وانسان شریک است، مثل خوردن.

درافعال طبیعی انسان مورد تحسین وستایش قرارنمیگیرد.

      مثال: انسان گرسنه شود نان میخورد، تشنه شود آب می نوشد، مانده شود میخوابد، ازحق خود دفاع میکند، عمل جنسی انجام می دهد، وغیره...  .

  3ـ فعل اخلاقی آن است که در سایر حیوانات به جزانسان وجود ندارد.

  4ـ فعل اخلاقی آن است که ازطرف خالق صرف به انسان الهام شده مطابق آیۀ: « فَاَلهَمَهَا وَفُجُورَهَا ». (شمس:8).

  5ـ فعل اخلاقی آن است که دایماً واقعیت است نه مصلحت، ولوبه ضررخود انسان تمام شود.